Przejdź do treści

Smaki kresowe

W barwnej mozaice kulturowej na Dolnym Śląsku wartością bezcenną jest dziedzictwo kresowe. Tkwiący w nim olbrzymi potencjał kulinarny coraz częściej wykorzystuje się w rozwoju turystyki kulturowej. Na szlaku kulinarnym Smaki Dolnego Śląska  jest kilka miejsc, gdzie przysmaki o kresowych korzeniach zajmują należne im miejsce.

Kresowianie i ich potomkowie tworzą na Dolnym Śląsku zespoły pieśni i tańca propagujące kresowy folklor, zachowują stroje ludowe, pielęgnują niektóre zwyczaje i obyczaje, również kulinarne – organizują festyny, biesiady i spotkania świąteczne. Podczas wielu odbywających się w regionie wydarzeń kulinarnych prezentują starannie przygotowane tradycyjne potrawy kresowe. (mapę Smaków Dolnego Śląska publikowaliśmy we wpisie pt. „Szlak kulinarny Dolnego Śląska”)

Kuchnia kresowa,

wyróżnia się spośród wielu tradycji kulinarnych na Dolnym Śląsku. Jest okraszona sercem i wspomnieniami. Dla najstarszych mieszkańców jest powrotem do lat dzieciństwa i smaków z przeszłości. Młodsi odkrywają ją i poszukują jej oryginalnych smaków. Jedni i drudzy chętnie sięgają przy tym do starych książek kucharskich i zapisków kuchennych. Miłośnicy tradycji i poszukiwacze kresowych specjałów chętnie też bywają w restauracjach, w których mogą cieszyć swoje podniebienia smakiem prawdziwej kuchni kresowej. Zapraszam Państwa do odwiedzenia tych miejsc podczas odpoczynku w apartamentach Sun Seasons 24 w Polanicy-Zdroju, Karpaczu, Szklarskiej Porębie czy Świeradowie-Zdroju.

Specjały kresowe w dolnośląskich restauracjach.

Wszechobecna na Dolnym Śląsku kuchnia kresowa jest dzisiaj źródłem inspiracji dla niektórych restauratorów i szefów kuchni, wzbogacając w ten sposób ofertę dolnośląskiej gastronomii. Dania kresowe komponowane są oczywiście z dolnośląskich produktów regionalnych.

Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu, zdjęcie Wiesław Jurewicz, blog SunSeason24

Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu, zdjęcie Wiesław Jurewicz

I tak oto znajdujące się w centrum wrocławskiego Rynku lokale – Pod Fredrą oraz Karczma Lwowska – nawiązują do lwowskich korzeni nie tylko nazwą. – Wiele wrocławskich restauracji stawia na wysublimowaną kuchnię autorską, przygotowuje znane dania w nowatorskich odsłonach – mówi właściciel lokalów Cezary Flis. – My stawiamy na smaki tradycji. Jest to delikatny hołd w stronę naszej kultury – dodaje p. Cezary, zapraszając do degustacji prawdziwych lwowskich przysmaków.

Potrawy kresowe, Karczma Lwowska we Wrocławiu, zdjęcie Andrzej Łuc, blog SunSeason24

Potrawy kresowe, Karczma Lwowska we Wrocławiu, zdjęcie Andrzej Łuc

Niepowtarzalny klimat i wystrój wnętrz, mnóstwo pamiątkowych bibelotów sprawiają, że goście czują się w tych restauracjach jak w dawnym Lwowie. W menu znajdą Państwo dania, które są eleganckie, a jednocześnie smakowite i sycące – takie jak w przedwojennych lwowskich knajpkach. Można zamówić na przykład pieczone udka z kaczki podane na smażonych jabłkach, polane konfiturą z żurawin oraz typowe danie kresowe cepeliny.

Pierogi lwowskie, zdjęcie Wiesław Jurewicz

Pierogi lwowskie, zdjęcie Wiesław Jurewicz, blog SunSeason24

– W kuchni kresowej tkwi olbrzymi potencjał – podkreśla Zbigniew Koźlik, szef kuchni restauracji hotelu HP Park Plaza we Wrocławiu. I trudno nie przyznać mu racji. Jest ona połączeniem polskich sycących potraw i wykwintnych dań, którymi cieszono podniebienia w całej przedwojennej Europie. Wyraźne są w niej wpływy wiedeńskie, niemieckie, czeskie, węgierskie i żydowskie. Smak kuchni lwowskiej odnajdą Państwo na przykład w żurku kresowym z pokrzywą. Kresową historię ma także inne danie – szczególnie lubiane przez gości restauracji Hotelu HP Park Plaza – barszcz wrocławski. Jest to klasyczny lwowski barszcz zakwaszany sokiem z kiszonej kapusty lub ogórków. Szef kuchni gotuje go zgodnie z recepturą swojej teściowej.

Kresowe potrawy świąteczne, zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein, blog SunSeason24

Kresowe potrawy świąteczne, zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein

Mam też bardzo ciekawą propozycję dla turystów odpoczywających w  Karkonoszach.

Otóż Królestwo Ducha Gór oferuje wędrowcom nie tylko górskie szlaki, malownicze alpejskie krajobrazy, tajemnicze zaśnieżone ścieżki, narciarzom ośnieżone stoki i nartostrady w Karpaczu i Szklarskiej Porębie, a amatorom narciarstwa biegowego trasy w Jakuszycach. Na turystów-smakoszy czekają restauracje, w których mogą delektować się smakiem karkonoskich specjałów.  Jest wśród nich lokal znajdujący się na szlaku kulinarnym Smaki Dolnego Śląska – Dwór Liczyrzepy w Karpaczu. Szef kuchni tej restauracji chętnie poszukuje inspiracji w wielokulturowości Dolnego Śląska. Stąd w karcie dań znajdą Państwo potrawy o kresowej genezie.

Są to na przykład pyzdry, czyli kluski ziemniaczane z farszem z twarogu i ziemniaków, przygotowane zgodnie z XIX-wieczną recepturą. Kluski robione są z tartych surowych ziemniaków, natomiast do nadzienia dodawane są gotowane ziemniaki. Jest to zwycięskie danie II Festiwalu Smaków Liczyrzepy. Klasycznym daniem kresowym, a ściślej mówiąc litewskim, jest rosół z kołdunami.

W restauracji znajdą Państwo także czebureki, czyli przepyszne pierożki pieczone. Jest to danie, które przywędrowało na Dolny Śląsk z Tatarami. Mielone mięso, doprawione lokalnymi ziołami, zawija się w ciasto parzone z dodatkiem alkoholu, a następnie smaży w głębokim tłuszczu. Potrawa świetnie smakuje z jogurtem naturalnym i ogórkami. Jest to zwycięskie danie III Festiwalu Smaków Liczyrzepy.

Pieczone pierogi, Dwór Liczyrzepy w Karpaczu, zdjęcie Wiesław Jurewicz, blog SunSeason24

Pieczone pierogi, Dwór Liczyrzepy w Karpaczu, zdjęcie Wiesław Jurewicz

I jeszcze jedna uwaga. Goszcząc w restauracji Dwór Liczyrzepy w Karpaczu warto zwiedzić muzeum minerałów, znajdujące się w tym samym budynku. Można tam obejrzeć zarówno okazy minerałów dolnośląskich, m.in. ametysty, agaty, kryształy górskie, kwarce dymne, jak również z odległych zakątków świata.

Rosół z kołdunami, Dwór Liczyrzepy w Karpaczu, zdjęcie Wiesław Jurewicz, blog SunSeason24

Rosół z kołdunami, Dwór Liczyrzepy w Karpaczu, zdjęcie Wiesław Jurewicz

 Cepeliny

Restauracja Pod Fredrą we Wrocławiu. Poleca szef kuchni: Mariusz Ratajczak.

składniki na 2 porcje:

ciasto: 25 dag ugotowanych ziemniaków (najlepiej z poprzedniego dnia), 50 dag surowych ziemniaków, 10 dag mąki pszennej, 10 dag mąki ziemniaczanej, sól
nadzienie: 50 dag ugotowanego mięsa wieprzowo-wołowego, 10 dag cebuli
przyprawy: majeranek, sól, pieprz, ewentualnie 1 ząbek czosnku
okrasa: 20 dag słoniny wędzonej

sposób przygotowania:

  1. Przygotować ciasto: surowe ziemniaki zetrzeć na tarce i odcisnąć z nadmiaru wody za pomocą gazy. Ugotowane ziemniaki zmielić w maszynce. Połączyć dwa rodzaje ziemniaków i dodać do nich mąkę pszenną, ziemniaczaną oraz sól. Wyrobić gładkie, gęste ciasto.
  2. Przygotować nadzienie: mięso zmielić, dodać podsmażoną cebulę. Przyprawić majerankiem, solą i świeżo zmielonym pieprzem. Opcjonalnie można do nadzienia dodać wyciśnięty przez praskę ząbek czosnku.
  3. Zagotować osoloną wodę. Kawałek ciasta spłaszczyć na dłoni i na środek nałożyć łyżeczkę nadzienia. Zakleić, formując kluski w kształcie cygara. Uformowane cepeliny włożyć do wrzątku, zmniejszyć ogień i gotować kluski około 10-15 minut.
  4. Słoninę pokroić w kostkę i podsmażyć na patelni. Ugotowane cepeliny podawać przygotowanymi skwarkami. Przed podaniem cepeliny można podsmażyć.

Danie ułożyć dekoracyjnie na talerzu.

Cepeliny, Pod Fredrą we Wrocławiu, zdjęcie Wiesław Jurewicz, blog SunSeason24

Cepeliny, Pod Fredrą we Wrocławiu, zdjęcie Wiesław Jurewicz