Przejdź do treści

O piernikach dolnośląskich

Kiedy nasze domy wypełniają się piernikowym aromatem, to znak, że święta Bożego Narodzenia są tuż, tuż. Małe lub duże, ozdobione finezyjnymi wzorami albo po prostu lukrowane są smakołykami, które wszystkim kojarzą się ze świętami.


Pierniki kojarzą się nam przede wszystkim z Toruniem. Tymczasem nie wszyscy wiedzą, że prawdziwą piernikową potęgą był też Wrocław. Kiedy będziecie Państwo odpoczywać w apartamentach SunSeasons24 na Dolnym Śląsku , koniecznie odwiedźcie Piernikarnię Wrocławską oraz Piernikarnię Śląską w Niemczy.

Formy piernikarskie prezentowane w muzeum etnograficznym we Wrocławiu. Zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein. Blog SunSeasons24

Formy piernikarskie prezentowane w muzeum etnograficznym we Wrocławiu. Zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein.

Tradycje piernikarskie regionu

Warto wiedzieć, że tradycje piernikarskie należą do najstarszych elementów dziedzictwa kulturowego Śląska, a ich korzenie sięgają czasów pogańskich. Zwyczaj wypiekania pierników jest potwierdzony w dokumentach księstwa świdnicko-jaworskiego z 1293 roku. W annałach wspomina się o „wyrabianiu ciast pieprznych” przez lokalnych mistrzów piekarskich. Jest to obecnie najstarsza znana wzmianka o wypiekaniu pierników w Europie Środkowej. Historycy zwracają uwagę na fakt, że pierwsze toruńskie źródła pisane są o 100 lat późniejsze.

Piernikarze wypiekali pierniki na terenie całego historycznego Śląska od średniowiecza, aż po początki XX wieku. Tradycja ta była obecna niemal w każdym śląskim mieście i miasteczku. Największy rozkwit piernikarstwa nastąpił tu w XVII i XVIII wieku, a jego głównymi ośrodkami były wówczas Wrocław, Nysa, Świdnica, Brzeg, Bolesławiec i Bardo Śląskie. Z tego okresu pochodzą misternie rzeźbione formy piernikarskie. W XIX wieku, w związku ze zniesieniem przymusu cechowego, pierniki stały się wypiekami bardziej dostępnymi. O ich popularności może świadczyć to, że korzenne wypieki można było kupić niemal w każdym lokalu, a każdy właściciel dbał o to, by sprzedawane u niego pierniki miały oryginalny, rozpoznawalny kształt. Tych kształtów było tyle, ile pomysłów.

Sprzęty i naczynia kuchenne prezentowane w muzeum etnograficznym we Wrocławiu. Zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein. Blog SunSeasons24

Sprzęty i naczynia kuchenne prezentowane w muzeum etnograficznym we Wrocławiu. Zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein.

Smak i kształt pierników

Pierniki nie zawsze smakowały tak samo. Początkowo wypiekano miodowniki, ale z czasem, gdy potaniały przyprawy korzenne, zaczęto robić aromatyczne pierniki. Przez kilkaset lat w piekarniach śląskich powstawały wyjątkowe wypieki, a mistrzowie piernikarstwa pilnie strzegli receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie. W piernikowych przepisach także dzisiaj znajdziemy wiele przeróżnych przypraw: cynamon, kardamon, muszkatołowiec korzenny, kolendrę, koper włoski i anyż. Od nich zresztą pochodzi nazwa wypieków: te mało znane przyprawy w średniowieczu określano jako »pierne«, czyli pieprzne. Tradycja pierników śląskich to nie tylko smak, ale również kształt. Dzięki odrestaurowanym formom wypiekane są pierniki, które wyglądają dokładnie tak samo jak kilkaset lat temu.

Warsztaty piernikarskie. Zdjęcie Wiesław Jurewicz. Blog SunSeasons24

Warsztaty piernikarskie. Zdjęcie Wiesław Jurewicz.

Aby lepiej poczuć atmosferę zbliżających się wielkimi krokami świąt Bożego Narodzenia warto wybrać się do Piernikarni Wrocławskiej na warsztaty wypiekania i zdobienia świątecznych pierników  albo do Piernikarni Śląskiej w Niemczy na warsztaty wypieku pierników. Umili to Państwu odpoczynek w dolnośląskich apartamentach SunSeasons24.

Piernikarnia Śląska

To niewielkie żywe muzeum w Niemczy, w którym można poznać tajniki śląskiego rzemiosła piernikarskiego oraz obejrzeć drewniane formy wykonane według starych wzorów. W Piernikarni Śląskiej będą Państwo mogli odkryć sekretną recepturę śląskich pierników, własnoręcznie wyrobić ciasto i za pomocą tradycyjnych klocków piernikarskich uformować je według starych wzorów.

Udział w warsztatach piernikarskich, pozwoli Państwu z jednej strony zanurzyć się w dawnej tradycji regionu, z drugiej   natomiast sprawi, że przeżyją Państwo niezapomnianą przygodę.

Piernikarnia Wrocławska

Warto również odwiedzić Piernikarnię Wrocławską, czyli małą manufakturę, której właścicielka – Anna Kuśmierek-Rudy – korzysta z własnych, rodzinnych tradycji wypieków, ale stara się odtwarzać zapomniane odmiany pierników wypiekanych na Dolnym Śląsku od kilku wieków.

Wszystkie komponenty używane do wypieku Pierników Wrocławskich charakteryzują się wysoką jakością i mają lokalne pochodzenie. Podstawowym składnikiem wypieków jest dobrej jakości mąka z małego regionalnego młyna. Pierniki nie mogłyby zaistnieć bez prawdziwego miodu. Dostawcami miodu do Piernikarni Wrocławskiej są małe pasieki zlokalizowane w pobliżu Wrocławia. Dobra mąka, prawdziwy miód i masło sprawiają, że  smak wypieków jest niepowtarzalny i wyśmienity.

Pierniki prezentowane podczas Polsko-Czeskiego Jarmarku Bożonarodzeniowego w Ścinawce Średniej w grudniu 2019 roku. Zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein. Blog SunSeasons24

Pierniki prezentowane podczas Polsko-Czeskiego Jarmarku Bożonarodzeniowego w Ścinawce Średniej w grudniu 2019 roku. Zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein.

O smaku i „pierności” pierników decydują właściwie wymieszane przyprawy. W przypadku Pierników Wrocławskich jest to autorska kompozycja przypraw, pozostająca tajemnicą właścicielki piernikarni. Co można kupić w Piernikarni Wrocławskiej? Przede wszystkim  pierniki tradycyjne, ale też przekładaniec, piernik po litewsku, piernik po żydowsku oraz słynne legnickie bomby.

To nie wszystko. W Piernikarni Wrocławskiej będą Państwo mogli przyjrzeć się procesowi powstawania pierników, a także wziąć udział w warsztatach zdobienia oraz spróbować wielu przepysznych piernikowych wypieków. Piernikarnia Wrocławska jest bowiem z jednej strony kawiarnią, z drugiej sklepem z piernikami, a z trzeciej  – miejscem, gdzie odbywają się warsztaty piernikarskie.

O randze pierników we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku świadczy konferencja zatytułowana „Co ma piernik do Wrocławia? Z piernikami przez stulecia”, która odbyła się 7 grudnia w Sali Wielkiej Ratusza, a jej  głównymi organizatorami byli włodarze miasta i regionu, Szlak Kulinarny Smaki Dolnego Śląska oraz Piernikarnia Wrocławska.

Pierniki prezentowane podczas konferencji „Co ma piernik do Wrocławia? Z piernikami przez stulecia” we Wrocławiu w grudniu 2019 roku. Zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein. Blog SunSeasons24

Pierniki prezentowane podczas konferencji „Co ma piernik do Wrocławia? Z piernikami przez stulecia” we Wrocławiu w grudniu 2019 roku. Zdjęcie Barbara Jakimowicz-Klein.

Radosnych świąt Bożego Narodzenia!